İlk kez 2023 yılının şubat ayında Endonezya’da tespit edilen Eris varyantı ülkemizde de 9 kişide görüldü. COVID-19’un Omicron varyantının bir alt türü olan Eris varyantı, diğer SARS-CoV-2 virüs varyantlarında olduğu gibi en sık üst solunum yolu enfeksiyonu belirtileriyle ortaya çıkıyor. Şu ana kadarki bilgiler doğrultusunda Eris varyantının aşıyla ya da geçirilmiş hastalık sonrası oluşan antikorlardan kaçabildiğini ve bulaştırıcılığa ya da hastalığa yol açabildiğini belirten Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Ali Acar, Eris varyantı hakkında önemli bilgiler verdi.
Covid-19’un Omicron varyantının bir alt türü olan Eris varyantı, diğer SARS-CoV-2 virüs varyantlarında olduğu gibi en sık üst solunum yolu enfeksiyonu belirtileri ile ortaya çıkıyor. Omicron ya da önceki Covid-19 varyantları ile karşılaştırıldığında, hastalık yapıcı mekanizması açısından fark olmadığı Eris varyantı dolaşımdaki ve yerini almakta olduğu varyanttan daha kolay bulaşması ile farklılık yaratıyor. Eris varyantı hastalığının daha önce geçirilmiş olması, Covid-19 aşılı olunması hastalığa karşı koruma sağlamayabiliyor.
ERİS VARYANTI ÖLÜMCÜL MÜ?
Prof. Dr. Ali Acar, şu ana kadarki bilgiler doğrultusunda Eris varyantının aşıdan ya da geçirilmiş hastalık sonrası oluşan antikorlardan kaçabildiğini ve bulaştırıcılığa ya da hastalığa yol açabildiğini gözlemlediklerini belirterek şu açıklamalarda bulundu:
“Eris varyantının neden olduğu enfeksiyonlar Omicron veya daha önceki varyant enfeksiyonlarından daha şiddetli değil. Diğer bir değişle, Eris varyantı enfeksiyonları hafif seyirli olmaya meyilli ve hastaneye yatış ya da ölüme neden olma sıklığı yüksek değil. Delta varyantına göre çok daha hafif, Omicron’a göre benzer veya daha hafif enfeksiyona neden olduğu söylenebilir. Tabii bu bilgiler şu an için geçerli olup, ilerleyen zamanda daha fazla veri elde edildiğinde çok daha kesin bir değerlendirme yapılabilecektir.”
ERİS VARYANTI, SOĞUK ALGINLIĞI VE GRİPTEN NASIL AYIRT EDİLİR?
Eris varyantının soğuk algınlığı ve griple karıştırılabileceğini belirten Prof. Dr. Acar, “Soğuk algınlığı hapşırık, tıksırık, burun akıntısı, gözlerde yanma, ışığa karşı hassasiyet, boğaz ağrısı ve bazen yüksek ateş ile seyrederek genelde basit bir üst solunum yolu enfeksiyonuna yol açan bir hastalıktır. Grip ise influenza olarak adlandırılan virüslerin neden olduğu ve soğuk algınlığına benzer belirtilerin yanında daha şiddetli kas-eklem ağrısı, yüksek ateş belirtilerine ve bazen de sistemik tutuluma neden olur. İnfluenzadan her yıl aşılanmak suretiyle korunmak mümkün. Koronavirüs enfeksiyonu ilk olarak Aralık 2019’da Çin’de ortaya çıkan ve sonrasında pandemiye neden olan SARS-COV-2 olarak adlandırılan virüsün neden olduğu viral bir hastalıktır. Genelde akut üst solunum yolu belirtilerine ve bulgularına yol açmakla birlikte, özellikle yaşlılarda ve kronik hastalığı olanlarda şiddetli solunum yetmezliği ile karakterize akciğer enfeksiyonuna ve ölüme dahi neden olan bir enfeksiyondur” dedi.
“KOLAY BULAŞIYOR”
Eris varyantının neden olduğu hastalık şiddeti ve süresinin Omicron varyantının neden olduğu hastalıkla benzer olduğunu belirten Prof. Dr. Acar, “Eris varyantı, Omicron varyantına göre daha kolay bulaşmasına karşın, daha hafif bir hastalığa yol açtığı görülüyor. Dolayısıyla hastalık süresi kişinin yaşına, altta yatan hastalığının olup olmamasına göre değişmekle birlikte, semptomatik (belirti gösteren) hafif seyirli olgularda 5-7 gün denilebilir. Ancak unutulmamalıdır ki, önemli bir oranda belirti vermeyen hastalığa yol açabilir ve bu dönemde kişiler bulaştırıcı olabilir” dedi.
ERİS VARYANTINDAN KORUNMA YÖNTEMLERİ
Eris varyantının neden olduğu hastalıktan korunmak için alınması gereken koruyucu önlemlerin önceki varyantlardan farklı olmadığını belirten Prof. Dr. Acar, korunma yöntemlerini açıkladı:
– Maske takılması,
– El hijyeninin sağlanması,
– Hasta olduğu düşünülen kişiler ile aynı ortamda bulunulmaktan kaçınılması,
– Öksürme ve hapşırma sırasında ağız ve burnun tek kullanımlık bir mendil ya da dirsek içi ile kapatılması,
– Ellerin göz, burun ve ağız ile temasından kaçınılması,
– Kalabalık ortamlardan kaçınılması,
– Bunların dışında aşı, bilindiği üzere en etkili koruyucu önlemdir.
“ETKİLİ AŞILAR ÜLKEMİZE GELENE KADAR MEVCUT AŞILAR KULLANILABİLİR”
Prof. Dr. Acar, “ABD’de 2022 yılında Omicron varyantına karşı geliştirilmiş bivalan aşılar, 11 Eylül 2023 tarihinden itibaren yerini yeni varyantlara karşı etkili aşılara bıraktı. Bunun en önemli nedeni Omicron varyantının alt tip varyantları ve yeni tanımlanan Eris varyantına karşı eski aşıların etkinliğinin yetersiz olması. Buna karşın Eris gibi yeni varyantlara karşı etkili aşılar ülkemize gelene kadar, risk grubunda bulunanların mevcut aşılar ile aşılanması ve/veya rapel (pekiştirme) dozlarının yapılması hastaneye yatış, ağır hastalık gelişimi ve ölümü azaltabilir” dedi.
