Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken, Yalova Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği’ni (YESOB) ziyaret ederek burada bir açıklamada bulundu.
Perakende sektörünün düzenlenmesi fiyat istikrarının sağlanması anlamına geldiğini vurgulayan Palandöken, “Eğer perakende sektöründe yasal olarak bir düzenleme olmazsa bu sene bildiğiniz üzere meclis kapanmadan önce çıkması gerekliydi. Şimdi tekrar meclise geldi. Sayın cumhurbaşkanı perakende yasası olmazsa olmazım dedi. Fiyatların düşebilmesi için rekabetin önünün açılması lazım. Herkes ben bu işi yaparımdan vazgeçecek Esnafın dokusunun bozulmaması lazım” dedi.
Esnafın market zincirleri ile mücadele etmesinin bu koşullarda mümkün olmadığını dile getiren Palandöken, şöyle konuştu:
“Yazın plaj malzemesini satacaksın. Kışın okul kırtasiye malzemesini, kar yağdığı zaman araba lastiği, zincir, yağ satacaksın. Esnafın bunun karşısında ayakta kalması mümkün değil. Ne lazım bunun için bir düzen lazım. Yani ilkbahar geliyor ben boya badana malzemesi, duvar kağıdı satacağım dersen geleneksel yapı bozulur. Dolayısıyla 10 bin, 20 bin, 50 bin tane dükkanı olanla esnafın başa çıkması mümkün değil. Hiç bir sektörde çıkamazlar.”
Fiyatlardaki yükselmenin asıl nedeni haksız rekabetten kaynaklanan dengesizlik olduğuna dikkat çeken Palandöken, “Bununda mücadelesi yerel yönetimler bir taraftan fiyat istikrarını denetliyor, hükümet bir taraftan vergi kontrollerini yapıyor ama neticede yüzde maliyetlerinde bir düşüş var mı? Düşün en ucuz elektriğin parası konutlarda, sanayide en çok pahalı da esnaflarda. Ya dükkanın kirası 5 bin lira 7 bin lira elektrik parası geliyor. Vitrindeki ışığı yakmadığın zaman vatandaş geçerken korkuyor. Can güvenliği bakımından bakmak lazım. Dolayısıyla fiyat istikrarı sağlanabilmesi için ben ne diyorum ticari araçlara ucuz mazot ver. Niye ucuz ver. Vatandaş hem konforlu hem de rahat ticaret yapsın. Şimdi sen binek arabalarındaki tarifeyle dolmuşçuya, halk otobüsçüye verirsen. Yarı yarıya bedava bindirirsen daha önce 65 yaş üstündekilere değil birçok kamuda çalışanlarda bedava seyahat ediyor. Dolayısıyla otobüsçü esnafında sıkıntısı var. Bu perakende yasası düzenleme yasası, fiyatlara istikrar yasası. Bu olmazsa olmaz. Bunun yapılması ve ihmal edilmeden hayata geçirilmesi lazım. İşte herkes gördü yağın fiyatı neydi? Daha buğday yeni çıkıyor değil mi? Unun fiyatı neydi? Geçen seneki ürünler bunlar. Çünkü elinde yüksek stok tutuyor. Stok tutmanın da maliyeti vatandaşa yüklüyor. Stokçu diyorsun ama adamın işi yağ satmazsa, un satmazsa fırıncıysa nasıl stokcu dersin. Dolayısıyla bunlar bu malı alacak ki belirli bir süre bekletecek ki üretimde aksama olmasın. Şimdi biliyorsunuz demirdeki fiyat biraz gerilendi. İnşaat maliyetleri fiyatları artışta, kiralardaki artış da biz diyoruz ki kiraları ne yaptınız yüzde 25 dondurdunuz belli bir süre. İş yeri kiralarını da bu şekilde yapın. İşyerlerinde kiraları biliyorsunuz. Daha fazla maliyetli. En basitinden bir dükkanı aldığınız zaman ne yapacaksınız diyelim ki bir kuaförsünüz. Dükkana en az 300 bin lira masraf yapacaksınız. Fayansını yapacaksın, musluklarını, koltuklarını vs koyacaksın. 3 gün sonra mal sahibi gelecek sen TEFE-TÜFE demiyor musun işte hesap bu. Bu sefer mal sahibi çık diyecek dükkandan. Masrafta boşa gidecek. Dolayısıyla bunların düzenlemelerinin yapılması lazım. Piyasaların kendi kendine rekabetle düşürülebilirliğini herkesin bildiği gibi bende ifade ediyorum. 10 bin dükkanı olan bir insanın bir yaptığını 10 bin esnafın fiyattaki istikrarını görün. Şimdi bakın birinde yağ birinde bir fiyat öbürüne gidin bir fiyat. Vatandaş da kendi ekonomik olarak ucuz olanı tercih etmek zorunda. Sebze meyve şimdi Hatay’dan gelecek. Bedava alsan gelirken sana 25 lira nalbur parası. Maydanozun fiyatını düşürebiliyor musun? Temmuz ayındayız. Yalova’da tabi iklim olarak güzel. Maydanoz da soğanda sarımsakta, domateste, salatalıkta çıktı ama Eylül-Ekim-Kasım ayından sonra bu fiyatlar gerçekten artacak. Biz ne diyoruz. Bunların düzelmesi lazım. Bunun içinde ne lazım yasal bir koruyucu lazım. Yoksa esnaf kendi kendine ayakta kalamaz. Türkiye’de esnaf sayısını hepiniz biliyorsunuz. 2,5 milyona yakın işyeri 2 milyona yakında esnaf var. Çünkü bizden çok iş yapıyor. Şoför ama dükkanı var veya işte oğlunun kızının başka bir dükkanı var veya lokantası var yada büfesi var. Birden çok işyeri olduğu içinde böyle bir sıkıntısı var. Bununla ilgili çalışmalarımız devam ediyor” dedi.
